Feitelijk samenwonen betekent dat je samenwoont met iemand zonder een officieel contract of verklaring. Het gaat vaak om koppels die samen in een woning leven en hun leven delen. Ze staan meestal samen ingeschreven op hetzelfde adres, maar er is niets vastgelegd bij de notaris of gemeente. Toch heeft feitelijk samenwonen gevolgen, vooral op vlak van rechten en plichten.
Wat is het verschil met wettelijk of contractueel samenwonen
Bij wettelijk of contractueel samenwonen maak je afspraken die op papier staan. Deze afspraken zijn geldig volgens de wet. Bij feitelijk samenwonen zijn er geen officiële regels. Alles hangt af van wat jullie zelf doen en afspreken. Er is geen verplicht document, geen notaris en geen wettelijk vastgelegde bescherming. Dat kan risico’s geven als er iets misgaat, bijvoorbeeld bij een breuk of overlijden.
Welke rechten heb je als feitelijke samenwoners
Als feitelijke samenwoners heb je weinig bescherming via de wet. Je wordt niet automatisch elkaars erfgenaam. Ook bij ziekte of ongeval mag je partner geen beslissingen nemen in jouw plaats, tenzij je dat geregeld hebt met een volmacht. Je moet dus zelf stappen zetten als je dingen goed wilt regelen. Denk aan het opstellen van een testament, een hospitalisatievolmacht of afspraken over eigendom en kosten.
Wat gebeurt er met geld en bezittingen
Wie feitelijk samenwoont, behoudt zijn eigen bezittingen. Wat je koopt, blijft van jou, tenzij jullie iets samen aankopen. Dan is het belangrijk om goed bij te houden wie wat betaalt. Als je uit elkaar gaat, moet je zelf bewijzen wat van wie is. Zonder goede afspraken kunnen daar problemen door ontstaan. Het is dus verstandig om bonnetjes en aankoopbewijzen te bewaren, zeker bij grotere aankopen zoals meubels of een auto.
Wat betekent feitelijk samenwonen voor belastingen en sociale rechten
Als je op hetzelfde adres woont en je situatie wordt als feitelijk samenwonen beschouwd, dan heeft dat invloed op je belastingen. De fiscus telt dan soms jullie inkomens samen. Dit kan gevolgen hebben voor je uitkeringen, kindergeld of sociale voordelen. Ook bij werkloosheid of ziekte-uitkering kijkt de overheid naar je gezinssituatie. Soms heb je daardoor recht op minder hulp dan wanneer je alleen woont.
Waarom duidelijke afspraken belangrijk zijn
Ook al heb je niets op papier gezet, het is goed om toch onderling afspraken te maken. Wat gebeurt er met de woning als jullie uit elkaar gaan? Wie betaalt welke kosten? Hoe wordt spaargeld verdeeld? Deze vragen lijken misschien ver weg, maar ze worden belangrijk als er iets misloopt. Je kunt samen een document maken waarin je afspreekt wie waarvoor verantwoordelijk is. Zo voorkom je ruzies of onduidelijkheid later.
Feitelijk samenwonen vraagt om een beetje voorbereiding
Feitelijk samenwonen lijkt op het eerste gezicht simpel. Je woont samen zonder veel papierwerk. Toch is het goed om stil te staan bij de gevolgen. Zonder afspraken heb je weinig bescherming als het misgaat. Door op tijd na te denken en dingen vast te leggen, maak je het samenwonen veiliger en duidelijker. Zo bouw je samen aan een toekomst waarin je weet waar je aan toe bent.
